De huidige Nederlandse afvalwetgeving belemmert de totstandkoming van de biobased economy. Om een biobased economy (en een zero waste society) te bereiken, beveelt de Commissie Corbey een actieplan aan met maatregelen die de wettelijke kaders verbeteren, publieke belangen als veiligheid en gezondheid borgen en het duurzaam gebruik en beheer van biomassastromen in Nederland stimuleren. Dat schrijft de commissie in haar advies Afval: duurzaam gebruik en beheer van biomassastromen dat zij afgelopen week aan staatssecretaris Dijksma van Infrastructuur en Milieu heeft gestuurd.

De Commissie Corbey signaleert in het advies en de bijbehorende aanbiedingsbrief aan het kabinet dat de doelmatigheid van de wettelijke kaders rond (afval)stoffen kan worden verbeterd in Nederland. Er zijn onnodige kosten voor ondernemers en te veel juridische onzekerheden waardoor afvalstromen onderbenut blijven. Dat ontmoedigt innovatie gericht op betere benutting van reststromen. Daarom zijn wijzigingen in de vorming en interpretatie van de beleidskaders noodzakelijk. Daarnaast is een cultuuromslag in Nederland nodig. Een goede samenwerking tussen de houders van de (afval)stoffen en vergunningverlenende, toezichthoudende en handhavende instanties is gewenst.

Maatregelen

De Europese Kaderrichtlijn afvalstoffen (Kra) ligt ten grondslag aan de Nederlandse wetgeving en praktijk. De huidige werking van het bevoegde gezag en de houder van de (afval)stof in Nederland heeft echter geresulteerd in een beleid dat restrictiever is dan in de andere Europese landen met betrekking tot het mogelijk hergebruik van biotische reststromen, ook al maken de in Nederland bestaande wettelijke kaders voor vergunningverleners en – toezichthouders het mogelijk om reststromen als product te kwalificeren, schrijft de commissie. Ook zonder een grondige herziening van de Kra kan Nederland echter zelf een aantal maatregelen nemen. De Commissie Corbey beveelt aan een actieplan op te stellen dat maatregelen bevat die de situatie verbeteren, namelijk:

• Het gecontroleerd vrijwaren van specifieke biotische reststromen van het ‘afval’- predicaat indien transparantie in de kwaliteit en gebruik van de reststroom kan worden gegeven door de houders ervan. Deze specifieke biotische reststromen worden dan ondergebracht binnen andere wettelijke kaders in plaats van de Kaderrichtlijn afval die eveneens gericht zijn op het voorkomen van potentiële risico’s voor mens en milieu (bijvoorbeeld Reach, of de Kaderwet diervoeders).
• Het bevorderen van het hergebruik van afvalstoffen als secundaire grondstoffen met een ‘einde afval’- status dient te worden nagestreefd. Hiervoor is het belangrijk dat ‘ministeriële regelingen’ voor gezuiverde afvalstromen en‘rechtsoordelen’ voor een casus specifiek recyclaat worden opgesteld waarbij gebruik wordt gemaakt van de bestaande Kaderrichtlijn afval.
• Een stapeling van wetten en regels die betrekking hebben op het beheersen en voorkomen van potentiële risico’s voor mens en milieu bij blootstelling van materialen dient te worden voorkomen. Het voorkomen van een stapeling van wetten en regels zal bijdragen aan een harmonisatie van de interpretatie van de verschillende wettelijke kaders door de vergunningverlener en –handhavers en een verlichting van de administratiedruk bij de houder van (afval)stoffen.

Harmonisatie op EU-niveau

Eveneens concludeert de commissie dat gestreefd dient te worden naar een harmonisatie van de implementatie en handhaving van de afvalwetgeving op Europees niveau. Het zich informeren over en laten inspireren door de actuele werkwijze van vergunningverleners, toezichthouders en handhavers in andere Europese landen kan leiden tot deze harmonisatie op Europees Niveau. Hiervoor is het van belang dat ‘Good Practices’ in Europa worden verzameld en gedissemineerd. Eveneens wordt het instellen van werkgroepen van de Europese Commissie, EU lidstaten en andere belanghebbenden aanbevolen die ‘guidance documents’ opstellen voor het harmoniseren van de interpretaties met een focus op hergebruik en preventie van afvalstoffen.

Commissie Corbey

De Commissie Corbey is in 2009 ingesteld door het Ministerie van Infrastructuur en Milieu en wordt daarnaast ondersteund door het ministerie van EZ. De Commissie Corbey wil ertoe bijdragen dat Nederland de kansen benut die de ontwikkeling van een biobased economy biedt, zoals verduurzaming van landbouw, energie en chemie. De commissieleden vertegenwoordigen wetenschap, NGO’s (milieu, natuur, sociaal) en bedrijven (elektriciteit, (bio)brandstoffen, voedsel, chemie, landbouw, hout). De commissie staat onder leiding van Dorette Corbey, voorzitter van de Commissie Duurzaamheidsvraagstukken Biomassa.